We hebben vorig jaar van het Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten (FondsBJP) een vooronderzoekssubsidie ontvangen om te onderzoeken of het project Spoedlocaties haalbaar is. We hadden een uitgebreid plan ingediend waarin we schreven dat we in elke provincie de vervuilde locaties wilden onderzoeken. Tijdens dit vooronderzoek bleek al snel dat het plan te groot was om op korte termijn uit te voeren en ook de verwachte samenwerking met lokale media verliep niet geheel volgens verwachting.

Tweede subsidie-aanvraag
Uiteindelijk hebben we een onderzoekssubsidie aangevraagd bij FondsBJP (en ontvangen) om één casus te onderzoeken en hiervan een blauwdruk te maken die gebruikt kan worden voor onderzoek bij andere vervuilde locaties. Die blauwdruk maken we in de beveiligde werkomgeving van het Bureau, waarin we onderzoeksrapporten, wob-verzoeken, methoden en technieken en meer opslaan. Tijdens ons onderzoek kan dit dossier verder worden uitgewerkt en worden gedeeld met lokale onderzoeksjournalisten.

Een casus
We onderzoeken dus één locatie, waar de sanering jaren geleden is uitgevoerd. Deze locatie houden we nog even geheim omdat we geen onrust willen veroorzaken bij omwonenden en gebruikers van het terrein.
We maken een reconstructie van de sanering en de beheersing van de vervuilde grond. Daarvoor spreken we personen die nauw betrokken zijn geweest bij dit saneringsproject: medewerkers van het grondwaterbedrijf, de projectmanager, de verantwoordelijke bij de gemeentelijke gronddienst, medewerkers van het Waterschap en omwonenden en gebruikers van het gesaneerde terrein. 

Voordat we middelen als de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) gaan uitzetten, vragen we eerst heel vriendelijk of we de monitoringrapporten van het grondwater mogen inzien of ontvangen. We willen inzicht krijgen in de aard van de vervuiling en of deze vervuiling zich verder verspreid. Ook willen we graag zien hoe de vervuilde grond wordt beheerst. Is er sprake van gevaar voor de volksgezondheid?

We gaan milieudeskundigen raadplegen die ons mogelijk kunnen vertellen wat de cocktail van gifstoffen op de lange termijn gaat doen en hoe gevaarlijk dat is.

Zorgvuldigheid is geboden want zoals eerder gezegd willen we geen onrust veroorzaken of fouten maken en dingen beweren die we later moeten rectificeren.

Er zijn heel veel vervuilde locaties in Nederland die we niet allemaal kunnen onderzoeken, maar de blauwdruk van dit onderzoek kan wel dienen om veel meerwerk te voorkomen. Journalisten die in de regio onderzoek willen doen kunnen gebruikmaken van onze expertise om hun eigen casussen te onderzoeken.